• تاریخ: ۱۴۰۰-۰۹-۲۹
  • شناسه خبر: 25654

چراغ شب یلدا را روشن نگه داریم

قدیمی هابه استکانی چای هم بسنده می کردند و به بهانه نداشتن، چراغ دورهمی را خاموش نمی کردند. برخی به خاطرخالی بودن سفره ترجیح میدهند که به روی خودشان نیاورند که شب یلدا است.موبایل ها را خاموش کنیم و متعلق به دنیای واقعی ب ...

عصرملّت؛ زینب سودی- نشاط اجتماعی یکی از مولفه ها و شاخص های مهم سلامت اجتماعی است. در نظریه های متقدم تر سلامت اجتماعی منوط به تعریف سلامت از فقدان بیماری بود و در نظریه های جدیدتر به وجود شرایط اجتماعی و روانی مثل نشاط چرخش کرده است و رابطه معناداری با اعتماد اجتماعي و گستره روابط خويشاوندي دارد. یکی از بهترین مصداق های روابط خویشاوندی مراسم شب یلدا است که با محوریت روابط فامیلی و خویشاوندی برگزار می شود  و  قطعا با تعاریف موجود یکی از موجبات نشاط اجتماعی است. دکتر فاطمه رستمخانی متخصص روانپزشکی  در خصوص نشاط اجتماعی و مولفه های آن و همینطور ارتباط آن با روابط خویشاوندی در مراسم شب یلدا گفت و گویی با پیام داشتند که بخش هایی از این گفت و گو را در اینجا می خوانید.

نشاط در زندگی ترکیبی است از شرایط فردی و اجتماعی و نشانه ای است از نگرش  مثبت به جهان و محیطی که خود فرد در آن قرار گرفته و زندگی می کند. جامعه با نشاط هم جامعه ای است که در آن  استعداهای افرادش شکوفا بشود و رفاه و امنیت را برای همه آحاد جامعه فراهم کند.

 نشاط و شادی تحت تاثیر جامعه و شرایط فردی انسان ها قرار دارد. شادکامی موجب تحرک فیزیکی و شکوفایی ظرفیت های جدید در جامعه می شود. برقراری گسترده روابط اجتماعی گسترش مشارکت های مردمی و هدفمندی جامعه از آثار نشاط اجتماعی است. گردهم آمدن انسان ها  به هر بهانه ای مثل جشن های دسته جمعی و گروهی که با تمسک به یک موضوع  خاصی باعث تبادل احساسات و عواطف نسبت به هم می شوند باعث  تجربه  احساسات مشترک می شود. شادابی کاهش تنش های عاطفی و رفع تیرگی های روابط بین افراد و کاهش کش مکش های اجتماعی را ایجاد می کند و باعث حفظ منافع جمعی و همبستگی اجتماعی و سلامت روحی و روانی می شود.

پژوهش ها نشانی می دهند شادکامی با پیامدهای مطلوب زندگی مثل شغل بهتر، روابط اجتماعی بهتر، آسیب روان شناختی کمتر رابطه دارد. به همین دلیل در بیشتر فرهنگ ها در سطح فردی و اجتماعی به نشاط و شادکامی توجه ویژه ای شده است. احساس نشاط و شادکامی موجب نگرش مثبت به زندگی ، خودپنداری مثبت، برخورداری از سلامت روان و تعادل عاطفی و امیدواری به آینده و نگرش مطلوب و رضایت آمیز به خود و دیگران و روابط اجتماعی متعادل و دوری از کینه و نفرت، انتخاب آگاهانه اهداف زندگی و تلاش برای تحقق اهداف و دوری از اتلاف وقت و کاهلی میشود.

افزایش موفقیت های زندگی برخورداری از شاخص های بالای زندگی و عملکرد بهتر سیستم ایمنی در مقابل استرس ها، خواب بهتر، تمایل بیشتر به کمک به دیگران و عملکرد بهتر شغلی و تحصیلی و تصمیم گیری بهتر نیز از تأثیرات نشاط اجتماعی است . طبق تعاریف مختلف از جمله سازمان  جهانی بهداشت، سلامتی به معنای تندرستی جسمانی و روانی و اجتماعی است و نه فقط به معنای عدم ابتلای به یک بیماری یا ناتوانی. پس سلامت روان چیزی فراتر از عدم ابتلا به اختلالات روانی یا ناتوانی های خاص است . پس سلامت روان به معنای این است که فرد توانایی های خودش را بشناسد و با استرس های معمول زندگی کنار بیاید و حتی بتواند کار مفید و سازنده هم انجام دهد و بتواند با جامعه تعامل درستی را برقرار کند که همه این ها باعث نشاط اجتماعی می شود.

طبق داده های مربوط به نشاط جامعه ایران، هر چند میزان شادی ایرانیان در دوره های زمانی انجام این پیمایش ها مقادیر متفاوتی به دست آمده اما به صورت کلی متوسط به پایین بوده که وضعیت نامطلوب جامعه ایران در این زمینه استنباط می شود. در سال ۲۰۱۲  از ۱۰۵ کشور رتبه ایران ۸۱ بوده و در ۲۰۲۱  هم از ۱۴۹ کشور به ۱۱۸ رسیده است که رتبه بالایی نیست و متوسط به پایین است . خود شهر زنجان هم یک دوره ای طبق مطالعاتی که انجام شده بود سال۹۱ به رتبه اول رسیده بود که متاسفانه در این دوره ها اخیر که تقریباً دوسال قبل انجام شده بود رتبه اش خیلی بالا نبوده و  پایین آمده است.

هرکسی برای شاد شدن معیار خودش را دارد و یک روش و برنامه خاصی را برای خوشحالی و سرزندگی می پسندد. اما به طور کلی شادی در جامعه مواردی از جمله گردش، مسافرت صله رحم، حضور در جمع های خانوادگی، جشن، مهمانی و بسیاری از موارد دیگر را شامل می شود. برای برخی از افراد حتی دلخوشی های کوچک از جمله دیدن یک دوست صمیمی و رفتن به پارک و سینما و یا حضور در یک کنسرت موسیقی و حتی ماندن در خانه و تماشای یک فیلم یک نوع تفریح محسوب می شود و باعث افزایش نشاط می شود ولی متاسفانه ازدواج های ناموفق، طلاق، وضعیت اقتصادی نامناسب در کاهش نشاط و سرزندگی جامعه نقش  منفی دارد. اما همیشه هم بالا رفتن نشاط اجتماعی با بریز و بپاش میسر نمی شود. خیلی اوقات با ساده ترین بهانه ها و کم خرج ترین وضعیت می شود خانواده ها را به هم نزدیک بکنیم . شب یلدا یکی از همین بهانه ها است که می تواند قهرها را به آشتی تبدیل کند و دشمنی ها را  به دوستی تبدیل کند. این بزم ملی که در باورهای دیرینه ما ریشه دارد می تواند همگرایی خانواده ها را مضاعف کند و حتی در سطح بالاتر امید و انسجام و و حدت را در جامعه تزریق کند. اما در کنار همه این فرصت های اجتماعی که شب یلدا را به ایرانیان هدیه می کند نوع برگزاری اش هم خیلی اهمیت دارد . با رعایت ریزه کاری های مهم می توانیم شب یلدا را به جشنی تبدیل کنیم که در آن همه بدون هیچ تبعیضی شادی را تجربه کنند.از جمله اینکه جنس آرزوها را عوض کنیم . فال حافظ پای ثابت جشن های ایرانی ها است. قرن هاست که آرزو کردن و فال گرفتن با مراسم شب یلدا گره خورده است. بهتر است به جای آرزوهای مالی، به سبک قدیم آروز کنیم و جنس آنها را عوض کنیم . آرزوی شادی و سلامتی و رستگاری و دفع بلا باشد نه فقط .  چون واقعا شادی و نشاط الزاما با مادیات بیشتر به دست نمی آید هرچند رفاه خودش از مولفه های شادی است ولی گاهی شرایطی ایجاد میشود که که در کوتاه مدت امکان فراهم شدن آن نیست اما راه شادی نباید بسته باشد.

این روزها متاسفانه بیشتر در اعلامیه های ترحیم کلمه بزرگ خاندان را می بینیم ولی در گذشته ها بار معنایی اش خیلی زیاد بود. بزرگ خاندان کسی بود که همه به اسم او قسم می خوردند و اعتبار فامیل بود. هرخانواده باید در این شب سعی کند در کنار بزرگ خاندان باشد تا این رسم از بین نرود و کوچک تر ها هم از ما یاد بگیرند که بزرگتر ها را از یاد نبرند.

توصیه دیگر پر جمعیت برگزار کردن هست که حالا البته مناسب شرایط کرونایی نیست و بعد از گذار از این بیماری باید آن را برگزار کرد و دورهمی های شلوغ را امتحان بکنیم. به هرحال خیلی تاثیر دارد که همه دور هم جمع بشوند .تبادل عواطف صورت  بگیرد و شادی بیشتر گستری پیدا کند. به جای اینکه رمز اینترنت خانه را میزبان را بپرسیم احوال هم را بپرسیم. فضای مجازی را متوقف کنیم و همه را کنار بگذاریم . اینترنت را قطع کنیم و موبایل ها را خاموش کنیم و سرمان را بالابگیریم که نه پستی بگذاریم و نه پستی بخوانیم. متعلق به دنیای واقعی باشیم چون در دنیای واقعی همیشه فرصت باهم بودن را نداریم .

سعی کنیم شب یلدای فقرا و بیماران را هم بسازیم . شب تولد روشنایی و گرمی و شب زنده داری و شب شکست تاریکی نام های دیگر این شب است. خیلی ها مجبورند در این شب روی تحت بیمارستان باشند که با عیادت از آنها شادی این شب را تقسیم کنیم. به مرکز نگهداری سالمندان و کودکان بی سرپرست سر بزنیم و به آنها تبریک بگوییم. فشارها که تقسیم شود شدت آن هم کاهش پیدا می کند.

قدیمی ها قناعت پیشه بودند به استکانی چای و چند حبه قند هم بسنده می کردند و به بهانه نداشتن، چراغ دورهمی را خاموش نمی کردند. حالا سفره شب یلدای برخی از افراد خیلی مجلل و تشریفاتی است برخی هم از این خالی بودن سفره ترجیح میدهند که به روی خودشان هم نیاورند که شب یلدا است. اما بهتر است یک تعادلی بین این ها برقرار شود. سالمندان کشور ما حقوق کمی از بازنشستگی دارند وقتی به منزل آنها می رویم انتظار پذیرایی آن چنانی نداشته باشیم.با رعایت همین اصول ساده می توانیم این جشن ها را به بهترین روش ممکن برگزار کنیم و نشاط اجتماعی حاصل از آن را تجربه کنیم .

نام:

ایمیل:

نظر:

لطفا توجه داشته باشید: نظر شما پس از تایید توسط مدیر سایت نمایش داده خواهد شد و نیازی به ارسال مجدد نظر شما نیست