به گزارش «پایگاه خبری – تحلیلی پیام ملّت» بخش کشاورزی همواره به ‌عنوان یکی از بخش‌های مهم اقتصادی کشور مطرح بوده و دارای اهمیت ویژه ای است. این بخش ضمن مشارکت در ایجاد اشتغال، تولید ناخالص ملی، تامین مواد اولیه صنایع مختلف و تامین ارز خارجی نقش مهمی در تامین امنیت غذایی جامعه و ایجاد بازار مصرف برای تولیدات سایر بخشها دارد. به اعتقاد اغلب کارشناسان توسعه، رشد و توسعه بخش کشاورزی پیش شرط توسعه اقتصادی کشور می باشد. در استان زنجان، نقش و اهمیت بخش کشاورزی به مراتب بیشتر و حیاتی تر است، چرا که جمعیت نسبی ساکن در مناطق روستایی و سهم شاغلان بخش کشاورزی استان بالاتر از متوسط کشوری می باشد. علاوه بر این سهم ارزش افزوده بخش کشاورزی در تولید ناخالص داخلی استان و سهم درآمدهای حاصل از فعالیت های کشاورزی در درآمد خانوارهای روستایی قابل توجه بوده است.

استان زنجان به لحاظ وضعیت جغرافیایی، ویژگیهای اکولوژیک خاص، اقلیم آب و هوایی، خاک مستعد، نیروی انسانی فعال و سایر پتانسیلهای موجود به عنوان منطقه مستعد کشاورزی محسوب می شود.

در استان زنجان انواع محصولات و فرآورده‌های کشاورزی توسط قریب به ۱۰۶ هزار بهره بردار تولید می‌گردد. بر اساس آمار رسمی کشور، سطح زیر کشت محصولات زراعی دیم در سال ۱۴۰۳ به میزان ۴۲۴ هزار هکتار، زراعی آبی ۱۰۹ هزار هکتار، سطح زیر کشت محصولات باغی ۶۴ هزار هکتار و با در نظر گرفتن ۲۵۳ هزار هکتار آیش، کل مساحت اراضی کشاورزی  850هزار هکتار می باشد و در حدود ۱/۳ میلیون تن انواع محصولات کشاورزی مشتمل بر ۲۳۳/۲ میلیون تن محصولات زراعی، ۵۷۴ هزار تن محصولات باغی، ۲۷۰ هزار تن انواع محصولات دامی و ۸۱/۱۹ هزار تن انواع محصولات آبزی در استان زنجان تولید شده است. محصولات عمده زراعی استان را گندم، جو، نباتات علوفه‌ای، حبوبات، سیب زمینی، گوجه‌فرنگی و پیاز و محصولات عمده باغی استان را زیتون، انگور، سیب، زردآلو و برخی از خشکبار تشکیل می دهند.

اگر چه حدود ۷۰ درصد اراضی کشاورزی استان زنجان به صورت دیم کشت می شود ولی این استان در تولید محصولات آبی نظیر سیب زمینی، پیاز، لوبیا، زیتون، انگور، سیب و زردآلو دارای مزیت طبیعی بوده و مقام اول تا دهم کشور را دارا است. قریب به ۲۵ درصد زیتون، نزدیک به ۴ درصد انگور، ۱۵ درصد لوبیا، ۵ درصد پیاز و ۹ درصد عدس کشور در استان زنجان تولید می‌شود.

 در این راستا رتبه اول تولید زیتون، رتبه سوم تولید لوبیا، رتبه پنجم تولید زردآلو و فندق، رتبه ششم سیب، رتبه هفتم عدس، رتبه هشتم انگور، رتبه نهم سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی، پیاز و گردو و رتبه دهم نخود مربوط به استان زنجان می‌باشد.

براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵، جمعیت استان برابر ۱۰۵۷۴۶۱ نفر بوده که ۳/۶۷ درصد جمعیت استان در نقاط ‌شهری و ۷/۳۲ درصد در نقاط ‌روستایی ساکن بوده‌اند.

 بخش کشاورزی در اقتصاد استان زنجان سهم و نقش مهمی دارد.  به نحوی‌که شاخص ارزش افزوده بخش کشاورزی استان در سال ۱۴۰۱ قریب به ۱۹ همت ( معادل ۳/۱۵ درصد سهم از اقتصاد استان) بوده و میزان این شاخص در سال ۱۴۰۲ قریب به ۲/۳۱ همت ( معادل ۲۹/۱۶ درصد سهم از اقتصاد استان) برآورد گردیده است.

بخش کشاورزی استان به دلیل برخورداری از رشد مستمر و پایدار و درون زا نقش حیاتی در ایجاد عدالت اجتماعی، تامین مواد غذایی، تامین مواد اولیه صنعت و توسعه اشتغال در دید کلان اقتصادی استان دارد و این افزایش تولید در اثر استفاده از روش های نوین و مکانیزه درخاک ورزی، کاشت، داشت، برداشت، مبارزه با آفات و بیماریها، استفاده از ارقام پر محصول و اصلاح شده و… بدست آمده است .

بطوریکه  در سال ۱۴۰۳  استان زنجان شاهد دستاوردهای  قابل توجهی در بخش کشاورزی بوده است که از جمله این دستاوردها می توان به :

بخش باغبانی:

استان زنجان با تولید بیش از ۵۷۴ هزار تن محصولات باغی، دستاوردهای چشمگیری را در سال ۱۴۰۳ رقم زد که می توان به کسب رتبه نخست کشور با تولید بیش از ۷۷ هزار تن محصول زیتون از سطح ۱۸ هزار هکتار باغات زیتون شهرستان طارم و تولید ۱۴۲۳ تن انواع گیاهان دارویی شامل: گل محمدی و زعفران و… در سطح ۸۰۰ هکتار و ۱۳۵۰۰ تن انواع محصولات گلخانه‌ای اشاره کرد.

از دیگر اقدامات مهم صدور شناسنامه باغی برای باغات استان زنجان با هدف تسهیل در مدیریت باغات، ارائه خدمات بهتر به باغداران و افزایش بهره‌وری میباشد.

اصلاح و نوسازی باغات میوه، تغییر ارقام با عملیات سرشاخه کاری با ارقام پربازده و مقاوم به سرمازدگی و کم‌آبی، ترویج روش‌های آبیاری نوین و حمایت از باغداران در جهت مدیریت صحیح باغات و توسعه سایبان و گلخانه، از جمله برنامه‌های مهم جهاد کشاورزی استان برای توسعه زیر بخش باغبانی است.

بخش حفظ نباتات:

 با تلاش های صورت گرفته در حوزه حفظ نباتات در سال ۱۴۰۳،  اجرای عملیات کنترل آفت سن غلات در سطح ۱۴۱ هزار و ۵۰۰ هکتار از مزارع استان که منجر به کاهش درصد سن‌زدگی محموله‌های غلات تحویلی به اداره غله به زیر ۰٫۳ درصد ( زیر۳ دهم درصد)  شد که یک رکورد در این زمینه محسوب می‌شود.

همچنین با انجام اقدامات پیشگیرانه و کنترلی، ۱۴ هزار و ۴۰۰ هکتار از اراضی آلوده به ملخ مراکشی تحت پوشش قرار گرفت و از خسارت این آفت به باغات و مزارع شهرستان  طارم جلوگیری شد.

  به منظور حفظ باغات زیتون، طرح ردیابی و کنترل مگس زیتون در سطح ۲۳ هزار هکتار به اجرا درآمد.

   با هدف افزایش بهره‌وری مزارع غلات، ۴۶ هزار و ۵۰۰ هکتار از مزارع تحت پوشش طرح کنترل علف‌های هرز قرار گرفت.

برای ارتقای کیفیت محصولات کشاورزی، ۷ هزار تن محصول گواهی شده در استان تولید شد.

هم چنین تناژ محصولات کشاورزی صادر شده از استان، زیر نظر مدیریت حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان (از طریق گواهی بهداشت و سامانه ای) بیش از ۱۰ هزار تن و تعداد گواهی بهداشت صادره توسط کارشناس قرنطینه ۱۱۸ مورد بوده است.

بخش زراعت:

استان زنجان در بخش زراعت با تولید بیش از ۲ میلیون و ۲۳۳ هزار تن محصولات زراعی، دستاوردهای چشمگیری را در سال ۱۴۰۳ رقم زد که می توان به رکورد تولید ۶۵۰ هزار تنی گندم که نشان‌دهنده توانمندی بالای استان در تولید این محصول استراتژیک که نقش مهمی در تأمین امنیت غذایی کشور ایفا می‌کند، اشاره کرد.

همچنین، استان زنجان  با تولید بیش از  22500 تن از  هسته های اولیه بذری غلات و حبوبات  توانسته نفوذ بذر رسمی و گواهی شده را در مزارع استان به سطح بالاتر از میانگین کشوری برساند. این امر، وابستگی به واردات بذر را کاهش داده و به خوداتکایی در تولید محصولات کشاورزی کمک می‌کند.

بخش زراعت استان زنجان با تولید و فرآوری انواع بذور گواهی شده غلات،  در جایگاه و رتبه بالا در سطح کشور قرار گرفته است. استفاده از بذور گواهی شده، باعث افزایش کیفیت و عملکرد محصولات زراعی می‌شود.

علاوه بر این، استان زنجان از لحاظ سطح کشت و تولید محصول لوبیا، رتبه سوم کشور را به خود اختصاص داده است. تولید این محصول، نقش مهمی در تأمین پروتئین گیاهی مورد نیاز جامعه دارد.

بخش فناوری های مکانیزه کشاورزی:

با تلاش‌های صورت گرفته در حوزه مکانیزاسیون کشاورزی، ضریب مکانیزاسیون کشاورزی در استان زنجان در سال ۱۴۰۳ به ۳۴/۲  اسب بخار در هکتار ( ۲ و ۳۴ صدم اسب بخار در هکتار) رسید که این میزان بالاتر از میانگین کشوری است. این دستاورد مهم در راستای توسعه و نوسازی ناوگان ماشین‌آلات کشاورزی و با هدف افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید محقق شده است.

بطوریکه  در سال ۱۴۰۳، ۱۰۳۰ دستگاه تراکتور، ۳۶ دستگاه کمباین و نیز از محل تسهیلات طرح جهش تولید ۵۵۴ دستگاه ادوات مختلف کشاورزی به ناوگان کشاورزی استان اضافه شده است. که نقش مهمی در تسریع و تسهیل عملیات کشاورزی خواهد داشت.

این اقدامات نشان از عزم جدی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان در راستای توسعه مکانیزاسیون کشاورزی، حمایت از کشاورزان و ارتقای بهره‌وری در این بخش دارد.

بخش توسعه بازرگانی:

بازار به عنوان یکی از مهمترین عوامل اثر گذار در زنجیره تولید ایفای نقش می نماید و پرداختن به بخش بازرگانی محصولات تولیدی، بازاریابی، ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا و حمایت از مصرف کنندگان، توام با حفظ منافع تولیدکنندگان از اهم اهداف بخش توسعه بازرگانی محصولات کشاورزی در استان بوده که اعمال سیاستهای حمایتی مانند خرید تضمینی، تامین و توزیع اقلام اساسی و مناسبتی پرمصرف به ویژه در ایام پایان سال از جمله برنامه ها و اهداف در حال پیگیری در این حوزه می باشد .

در این راستا در سال ۱۴۰۳، موفق به توزیع ۱۹۲۰۲ تن اقلام اساسی شامل انواع برنج وارداتی، شکر، گوشت قرمز گرم و منجمد  و مرغ منجمد در سطح استان شد.

در بخش پیگیری خرید تضمینی گندم نیز بیش از ۵۰۰ هزار تن گندم از کشاورزان استان خریداری شد که این امر، حمایت از تولید داخلی و افزایش خودکفایی در تولید گندم را به دنبال داشته است.

علاوه بر این، در حوزه صادرات محصولات کشاورزی در سال ۱۴۰۳، ۳۸۹۶۵ تن انواع محصولات کشاورزی به ارزش ۳۳ میلیون و ۷۵۸ هزار دلار (معادل ۱۶۳۱۴میلیارد ریال) به کشورهای مختلف صادر شده است. مقاصد صادراتی شامل ترکمنستان، عراق، آذربایجان، روسیه، قطر، عمان، کانادا، بحرین، کویت، ارمنستان و قزاقستان بوده که نشان از تنوع بازارهای هدف و تلاش برای توسعه صادرات غیرنفتی دارد.

همچنین، سازمان جهاد کشاورزی زنجان در راستای حمایت از تولیدکنندگان دامی، اقدام به پیگیری، تامین و توزیع ۳۵۹۲۴۲ تن نهاده‌های دامی در سطح استان کرده است.

بخش صنایع تبدیلی و غذایی:

توسعه صنایع تبدیلی و غذایی نقش مهمی در کاهش ضایعات محصولات کشاورزی، ایجاد ارزش افزوده، ایجاد اشتغال و افزایش درآمد کشاورزان دارد. سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان نیز در این راستا با برنامه‌های حمایتی و توسعه‌ای خود و با ایجاد زیرساخت‌های مناسب و ارائه تسهیلات لازم، زمینه را برای توسعه هرچه بیشتر صنایع تبدیلی و غذایی در استان فراهم می کند.

 بطوریکه در سال ۱۴۰۳  افزایش میزان جذب ماده خام واحدهای صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی ۱۳۷ هزار تن بوده است که این میزان، ۲.۵ ( ۲ و نیم) برابر تعهدات سازمان جهاد کشاورزی در برنامه پنجساله هفتم پیشرفت و نشان‌دهنده تلاش مجموعه کارکنان سازمان جهاد کشاورزی استان در این حوزه می باشد.

همچنین از دیگر اقدامات شاخص در این حوزه، احداث یک واحد تولید رب گوجه فرنگی در شهرستان خرمدره با توانایی جذب بیش از ۱۰۰ هزار تن محصول گوجه فرنگی تولید شده در استان زنجان می باشد که در آینده نزدیک، بهره برداری از این واحد تولیدی، نقش مهمی در تولید پایدار و کاهش ضایعات این محصول در استان خواهد داشت.

بخش بازرسی و نظارت بر محصولات کشاورزی:

بازرسی و نظارت ها با هدف بررسی و کنترل میزان ذخایرکالاها و محصولات اساسی مورد مصرف خانوارها در مراکز تولید، نگهداری ، پخش و عمده فروشی ها  و  نیز بررسی قیمت های آن و رعایت قوانین و مقررات مربوط به عرضه کالاها و محصولات اساسی مصرف خانوار صورت می گیرد.

 بطوریکه در سال ۱۴۰۳  ،  ۱۵۶۸ فقره بازرسی از واحدهای تولیدی، توزیعی، سردخانه‌ها، کشتارگاه‌های دام و طیور و انبارهای محصولات کشاورزی توسط بازرسان سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان  انجام شده است.

این بازرسی‌ها با هدف نظارت بر قیمت‌ها، کیفیت محصولات و جلوگیری از احتکار و قاچاق انجام شده و در نتیجه آن، ۱۶۶ پرونده تخلفاتی به ارزش حدود ۲۳۶ میلیارد ریال تشکیل و جهت رسیدگی به سازمان تعزیرات حکومتی استان ارجاع داده شده است. همچنین، در این مدت ۳ فقره کشف قاچاق و تنظیم صورتجلسه نیز به ثبت رسیده است.

بخش آب و خاک و امور فنی و مهندسی:

       در راستای ارتقای بهره وری آب و افزایش راندمان های آبیاری در بخش کشاورزی استان زنجان در سال ۱۴۰۳ بخش آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان با اجرای پروژه‌های متعدد، دستاوردهای چشمگیری در زمینه مدیریت منابع آب و خاک به دست آورد. مهم‌ترین این دستاوردها عبارتند از:

-توسعه سامانه‌های نوین آبیاری در سطح ۹۴۶ هکتار از اراضی استان، که عملکرد این بخش سه برابر تعهدات تعیین‌شده بوده است.

 –  انجام مطالعات خاک‌شناسی در سطح ۷۰۰ هکتار در شهرستان ماهنشان و  آغاز مطالعات ۱۲۰۰ هکتار دیگر.

– توسعه زیرساخت‌های آبی  با احداث ۱۴ کیلومتر کانال و ۵۴ کیلومتر خط انتقال آب با لوله

  – احیا و مرمت ، ۴ کیلومتر از قنوات در راستای حفظ و احیای منابع سنتی آب

  – تکمیل شبکه آبیاری فرعی کینه‌ورس در سطح ۱۰۰ هکتار

  -آغازعملیات اجرایی احداث دو دستگاه استخر معیشتی در مناطق ایچِ طارم و پریِ ماهنشان

بخش امور اراضی:

در حوزه حدنگاری و اجرای پروژه رفع تداخلات با هدف استفاده بهینه از اراضی موجود و مدیریت صحیح خاک و افزایش بهره‌وری و بهبود وضعیت مالکیت اراضی در سال ۱۴۰۳، مدیریت امور اراضی سازمان  جهاد کشاورزی استان زنجان پس از ۸ سال زحمات بی وقفه و شبانه روزی موفق به اتمام پروژه رفع تداخلات با انجام ۹۷۵ پلاک مشمول در سطح استان شد. این اقدام، گام مهمی در راستای تعیین تکلیف وضعیت مالکیت اراضی کشاورزی و کاهش اختلافات در این زمینه به شمار می‌رود که از اهم دستاوردهای آن آزادسازی ۶۰هزار هکتار از اراضی ملی به نفع کشاورزان بدون مراجعه به مراجع قضائی بوده است.

در حوزه واگذاری و توسعه اراضی، مساحت حدود ۸۵  هکتار از اراضی ملی با اشتغالزایی ۱۰۴ نفر بصورت مستقیم و سرمایه گذاری بیش از ۴۷ هزار میلیارد ریال به اشخاص حقیقی و حقوقی واگذار شد که عمدتا جهت احداث نیروگاههای خورشیدی می باشد که در سطح کشور رتبه اول را کسب نمود.

در حوزه صدور مجوز تغییرکاربری اراضی زراعی بمنظور ایجاد طرح های کشاورزی، وابسته به کشاورزی و غیرکشاورزی، تعداد ۸۶ فقره مجوز تغییرکاربری در سال ۱۴۰۳ صادر که این میزان اشتغالزایی ۶۴۷ نفر بصورت مستقیم با سرمایه گذاری بیش از ۱۸ هزار میلیارد ریال را در پی داشته است. همچنین، در راستای افزایش بهره‌وری و یکپارچه‌سازی اراضی کشاورزی، مجموعا مساحت ۳۵۵۳ هکتار از اراضی کشاورزی تجمیع و یکپارچه گردید که در این حوزه نیز استان زنجان رتبه نخست کشوری را بدست آورد.

در حوزه حفاظت از اراضی کشاورزی، یگان حفاظت استان و عوامل گشتی این سازمان با انجام ۱۲۰ هزار کیلومتر گشت‌زنی هدفمند در راستای جلوگیری از ساخت و سازهای غیرمجاز در اراضی کشاورزی اقدام نمود.

در مجموع مدیریت امور اراضی استان با عملکرد بسیار موفق در کلیه سطوح حائز رتبه دوم کشوری در ارزیابی صورت گرفته در سطح کشور گردید.

بخش امور عشایر

عشایر استان زنجان سهم قابل توجهی در تولیدات کشاورزی دارد و در این راستا در سال ۱۴۰۳ شرکت تعاونی عشایری زنجان در راستای راهبری و مساعدت در تکمیل زنجیره تولید محصولات لبنی، اقدام به مشارکت در احداث اولین کارخانه تولید محصولات لبنی (شامل پنیر، خامه و روغن حیوانی) در سطح تعاونی‌ها و اتحادیه‌های عشایری کشور نموده است..

همچنین در راستای تأمین آب شرب و بهداشتی مورد نیاز عشایر، پروژه‌های آبرسانی به قشلاق‌های چروک، قره اوغلانلو و گوگ تپه به طول ۵ کیلومتر و قشلاق‌های ایلن، گوگلر و عزیزلو به طول ۲۸ کیلومتر به بهره‌برداری رسیده است

در حوزه راهسازی نیز، فاز اول پروژه احداث و زیرسازی راه کانون قشلاقی ابراهیم آباد به ایلن به طول ۶۰۰ متر به اتمام رسیده است

بخش ترویج کشاورزی:

اقدامات مدیریت هماهنگی ترویج کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان در سال ۱۴۰۳، با هدف ارتقاء سطح دانش و مهارت کشاورزان و بهره‌برداران بخش کشاورزی:

برگزاری ۵۱۰۰۰ نفر روز دوره آموزشی و توانمندسازی زنجیره‌های تولید و نیز ۵۱۵۹۵  نفر آموزش انفرادی با هدف آشنایی کشاورزان با آخرین یافته‌های علمی و فناوری‌های نوین در زمینه کشاورزی، بهبود روش‌های تولید و افزایش بهره‌وری

همچنین، به منظور افزایش دانش فنی، تخصصی و کاربردی کارشناسان و انتقال بهینه و مطلوب دانش فنی به بهره برداران بخش کشاورزی و در راستای انتقال دانش و تجربیات کشاورزان نمونه به سایر کشاورزان، ۹۱ عنوان فعالیت تحت عنوان  کانون یادگیری ،  سایت جامع الگویی ،  پایگاه نوآوری ، انتقال یافته های تحقیقاتی  و  غیره با استفاده از ظرفیت کشاورزان پیشرو در سطح استان ایجاد و برگزار شده است . علاوه بر این، با هدف ارائه خدمات مشاوره‌ای و آموزشی به کشاورزان در مناطق مختلف استان، بیش از ۱۶ کاروان ترویجی استانی و ملی در قالب یاوران تولید و با همکاری محققین معین مراکز جهاد کشاورزی برگزار گردیده است.

علاوه بر این، در انتقال سریع و مناسب اطلاعات و دانش کشاورزی ،آموزش های انبوهی با ۴۳۸ عنوان  در قالب رسانه های آموزشی و با استفاده از ظرفیت صدا و سیمای استان و فضای مجازی و غیره و در راستای افزایش ضریب نفوذ دانش فعالیت داشته است .

بخش امور دام :

با هدف تامين امنيت غذايي در سال ۱۴۰۳و با تولید بيش از ۲۷۰ هزار تن انواع محصولات دامي شامل ۱۶۶  هزار و ۴۸۴ تن شير، ۱۴ هزار و ۴۳۲ تن گوشت قرمز، ۷۰  هزار و ۴۵۸ تن گوشت طيور، ۱۸  هزار و ۱۶۹ تن تخم مرغ، ۱۳۰۶ تن عسل و ۱ تن و ۴۰۶  کيلوگرم پيله تر رشد بیش از شش درصدی تولیدات دامی را شاهد بوده ایم.

همچنين در اين سال، ۱۰۲ واحد دامي موفق به دريافت پروانه بهره‌برداري شدند.

در راستاي بهينه‌سازي توليد و پاسخگويي به نيازهاي بازار، تغيير کاربري نوع توليد و افزايش ظرفيت واحدهاي توليدي نيز در دستور کار قرار گرفت که بر اين اساس، يک واحد بوقلمون گوشتي ۱۳۰۰۰ قطعه‌اي به واحد پرورش بوقلمون مادر به ظرفيت ۶۵۰۰ قطعه، يک واحد بوقلمون گوشتي ۱۰۰۰۰ قطعه‌اي به واحد مرغ گوشتي ۳۷۰۰۰ قطعه‌اي و يک واحد مرغ گوشتي ۳۹۵۰۰ قطعه‌اي به واحد پرورش پولت تخم‌گذار به ظرفيت ۶۱۵۰۰ قطعه‌اي تغيير يافتند. علاوه بر اين، ظرفيت ۱۳ واحد پرورش مرغ گوشتي با افزايش ظرفيت در مجموع ۱۵۳۰۰۰ قطعه صورت يافت.

يکي از مهم‌ترين دستاوردهاي استان ، ايجاد اولين انجمن نژادي دام سبک کشور با نام “انجمن نژادي گوسفند افشار” در استان زنجان بود. اين اقدام، گامي مهم در راستاي حفظ و توسعه اين نژاد ارزشمند و بومي به شمار مي‌رود. در این راستا دومین همایش ملی و جشنواره انتخاب قوچ برتر افشاری نیز در سال ۱۴۰۳ بصورت مشترک با دانشگاه زنجان برگزار گردید.

استان زنجان، با توجه به دارا بودن بزرگترين زنجيره يکپارچه توليد گوشت بوقلمون، از نظر توزيع گوشت بوقلمون و جوجه يک روزه رتبه نخست کشوري و دومین استان کشور به لحاظ تولید گوشت بوقلمون را به خود اختصاص داده است.

همچنين این استان با توجه به همکاری نزدیک و تنگاتنگ بین دانشگاه ، مرکز تحقیقات کشاورزی و این معاونت، به عنوان قطب اصلاح نژاد دام سبک کشور شناخته شده است. در همين راستا، طرح اصلاح نژاد گوسفند افشاري در بيش از ۲۴۰۰۰ رأس از دام‌هاي استان به اجرا درآمد.

بخش شیلات و آبزیان

در راستای نیل به اهداف کلان توسعه پایدار در بخش شیلات، برنامه‌های جامعی نظیر:

-توسعه آبزی پروری با استفاده ازمنابع آب کشاورزی به صورت دومنظوره

-استفاده بهینه از منابع آب کشاورزی برای تولید اقتصادی‌تر

-افزایش تولید آبزیان و تأمین بخشی از پروتئین مورد نیاز جامعه

-ایجاد فرصت‌های اشتغال پایدار در مناطق روستایی

    –   ارتقاء درآمد کشاورزان و بهره‌برداران بخش

در دست اجرا می باشد.

 بطوریکه در سال ۱۴۰۳ با تولید ۱۹۸۱۰ تن انواع ماهیان گرم آبی و سرد آبی و همچنین تولید ۱۵ میلیون و ۹۰۰ هزار  قطعه بچه ماهی، عملکرد قابل توجهی داشته و موفق به صادرات بیش از ۱۲۰۰ تن ماهی قزل آلا به کشورهای روسیه، عمان و آذربایجان شده است.

هممچنین عقد قرارداد صادراتی ۲۵۰۰ میلیارد تومانی ماهی قزل آلا به مدت ۵ سال به کشور روسیه نشان از ظرفیت بالای تولید و کیفیت محصولات آبزی‌پروری استان دارد.

در سال ۱۴۰۳، بهره برداری از فاز دوم پروژه پرورش ماهی ۹۰۰ تنی شرکت جهاد نصر استان زنجان، نقش مهمی در افزایش تولید و اشتغال‌زایی در منطقه داشته و همچنین مصرف سرانه آبزیان در استان زنجان از ۲۵۰ گرم در سال ۱۳۷۵ به بیش از ۷.۶۵ ( ۷ و ۶۵ صدم)کیلوگرم افزایش یافته که نشان‌دهنده افزایش آگاهی و استقبال مردم از مصرف آبزیان است.

استان زنجان در سال ۱۴۰۳ موفق به کسب رتبه اول تولید ماهیان سردآبی در شمال غرب کشور و رتبه پنجم کشوری شد. همچنین بر اساس آخرین سالنامه آماری حوزه شیلات (سال ۱۴۰۲)، این استان رتبه سوم در تولید انواع آبزیان پرورشی بین مدیریت شیلات استان‌های داخلی را به خود اختصاص داده است.

با توجه به دستاوردهای ذکر شده، بخش شیلات و امور آبزیان جهاد کشاورزی زنجان به عنوان یکی از قطب‌های مهم تولید و صادرات آبزیان در کشور شناخته می‌شود .

بخش مدیریت سرمایه گذاری

 در راستای حمایت از تولید و اشتغال در بخش کشاورزی، در سال ۱۴۰۳، از میان ۲۸۹ طرح واصله به کارگروه استان با حجم تقاضای   23800 میلیارد ریال پس از تشکیل جلسات کارشناسی و برررسی و اولویت بندی طرح ها، تعداد  ۴۹ طرح سرمایه‌گذاری به مبلغ ۲۲۲۰ میلیارد ریال جهت بهره‌مندی از تسهیلات تبصره ۱۸ سال ۱۴۰۲ اولویت‌بندی و به سیستم بانکی معرفی شدند.

در بخش مکانیزاسیون، با معرفی و جذب ۱۰۳ درصدی تسهیلات خط اعتباری مکانیزاسیون، موفق به جذب ۱۱۹۸ میلیارد ریال تسهیلات در قالب خرید ۳۹۱ دستگاه ماشین‌آلات کشاورزی شد

همچنین، در راستای حمایت از مشاغل خانگی، ۳۸ پرونده به مبلغ ۵۰ میلیارد ریال جهت دریافت تسهیلات به بانک‌های عامل معرفی شدند. در زمینه تولید بذور گواهی شده نیز، تخصیص تسهیلات در قالب  ۱۱ پرونده به مبلغ ۲۳۳۹ میلیارد ریال صورت گرفت

در حوزه اشتغال‌زایی، سازمان جهاد کشاورزی استان با ثبت ۱۷۹۷ نفر اشتغال، موفق به تحقق ۱۰۰ درصدی تعهد خود در ایجاد و تثبیت ۱۷۹۵ فرصت شغلی شد.

صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی استان زنجان

از مهمترین اهداف صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی می توان به:

حمایت از تشکیل سرمایه و تقویت حجم و کیفیت سرمایه گذاری تولید کنندگان و فعالان بخش کشاورزی ، تضمین سهامداران برای اخذ تسهیلات از موسسات و بانک ها، دریافت کمک های مالی اعتباری و هرگونه تسهیلات از دولت ، بانک ها و سایر موسسات داخلی و خارجی، حمایت مالی سریع و آسان از تولید کنندگان و فعالان بخش کشاورزی در موجهه با موقعیت های بحرانی، جذب مستمر منابع مالی تولیدکنندگان  به منظور افزایش سرمایه، تامین نقدینگی جهت بازارهای عرضه مستقیم تولیدات نهایی به منظور ثبات قیمت ها و تنظیم بازار، بازاریابی به منظور عرضه محصولات در بازارهای هدف، مشارکت در تهیه و اجرای طرح های تحقیقاتی مرتبط با حمایت از تولید کنندگان بخش کشاورزی ، اعطای تسهیلات و ارائه حمایت های مالی به تولید کنندگان و متقاضیان سرمایه گذاری در بخش کشاورزی ، انجان فعالیت های بازرگانی داخلی و خارجی برای تامین نهاده های مورد نیاز کشاورزی، سایر فعالیت های مجاز مرتبط با حمایت از توسعه سرمایه گذاری در بخش کشاورزی و محلی مطمئن و در دسترس برای توزیع یارانه های دولتی با کمترین بروکراسی اداری  اشاره کرد.

صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی استان زنجان(سهامی خاص) گزارش ۶  ماهه ( یک دی ۱۴۰۳ لغایت ۳۱ خرداد ۱۴۰۴)

فعالیت شاخص صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی استان زنجان شامل :

• پرداخت تسهیلات آسان در قالب قرض الحسنه و ضروری
• فعالیت بازرگانی صندوق (شامل تامین نهاده های کشاورزی مورد نیاز و ضروری)
• پیگیری و بروز رسانی اطلاعات در سامانه نوین آبیاری( عاملیت)
• بررسی و پیگیری ارائه خدمات الکترونیک به مراجعین و سهام داران
• برقراری ارتباط با سایر دستگاههای استان از طریق شبکه دولت
• پیگیری امورات مرتبط ثبت شرکتها
• پیگیری طرح بازنگری طرح تاسیس صندوق( افزایش سرمایه)
• ارائه پیشنهادات و اجرایی نمودن فرآیندهای بازنگری شده در راستای تسریع و تسهیل و حذف فرآیندهای غیر ضرور اعم از الزام ارائه شماره حساب بانک کشاورزی در آزادسازی و….
• پیگیری و مذاکره با بانکهای مختلف در خصوص بررسی شرایط ارائه خدمات شامل سپرده گذاری، سود و…
• برگزاری مجامع صندوق در موعد مقرر
• پیگیری افزایش سرمایه از محل تملک دارایی
• انغقاد قرارداد ماده ۳۱ با سازمان جهاد کشاورزی استان

فعالیت شاخص صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی استان زنجان :
در حوزه فعالیت های بازرگانی (تامین و توزیع نهاده های کشاورزی)

نوع اقدام	تعداد( فقره)	مبلغ( میلیون ریال)
خرید نهاده	۲۹	۴۳۴٫۷۸۰
فروش نهاده	۴۶	۴۹۶٫۲۳۰
مشارکت در تامین نهاده	۷	۷۶٫۲۶۹
جمع کل	۸۲	۱٫۰۰۷٫۲۷۹

فعالیت شاخص صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی استان زنجان در حوزه تسهیلات

نوع اقدام	تعداد( فقره)	مبلغ( میلیون ریال)
ضروری	۱۲	۱۸۹٫۵۰۰
عادی قرض الحسنه	۵۵	۵۸۹٫۰۰۵
جمع کل	۶۷	۷۷۸٫۵۰۵

فعالیت شاخص صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی استان زنجان در حوزه عاملیت

نوع عاملیت	تعداد ( فقره)	مبلغ پرداختی ( میلیون ریال)	مبلغ واریزی به صندوق ( میلیون ریال)
آبیاری و قنوات	۲۴	۷۷٫۴۸۶	۲۱۹٫۵۰۰

شرکت خدمات حمایتی کشاورزی:

شرکت خدمات حمایتی کشاورزی استان زنجان به عنوان زنجیره ی تامین و توزیع کودهای یارانه ای استان زنجان می باشد و در راستای خدمت به کشاورزان استان با تامین و توزیع به موقع کودهای پایه کشاورزی برای تولید انواع محصولات کشاورزی با عملکرد بالا و کیفیت مطلوب و در نتیجه بهتر شدن معیشت مردم عزیز اثر گذار بوده و ابزار مطمئنی برای تامین امنیت غذایی سازمان جهاد کشاورزی استان می باشد. که این مهم با پشتوانه شبکه توزیع مویرگی ۶۲ کارگزار فعال توزیع کود در سراسر استان انجام می شود.

در سال ۱۴۰۳  از سهمیه سالانه ی ۶۲۶۴۵ تن که برای استان توسط وزارت جهاد کشاورزی مشخص شده بود توانستیم ۵۷۰۰۰ تن معادل ۹۱ درصد کود های پایه ای شامل ۳۹۶۹۳ تن کود ازته، ۱۱۹۱۵ تن کود فسفاته و ۵۳۹۲ تن کود پتاس را تامین و در اختیار بخش های کشاورزی استان قرار دهیم. لازم بذکر است تمامی کود های ارسالی بعد از نمونه برداری  و تائید آزمایشگاه و کنترل کیفی بین کشاورزان توزیع گردیده است.

استان زنجان در سال ۱۴۰۳ در تامین کودهای فسفاته رتبه سوم کشوری و در صرفه جویی هزینه های حمل و نقل رتبه اول کشور را به خود اختصاص داده است