به گزارش «پایگاه خبری – تحلیلی پیام ملّت»-زهره میرعیسی ‌خانی:رانندگی ماشین سنگین، شغلی است که سال‌هاست با کلیشه‌های جنسیتی تعریف شده است. اما در میان این جاده‌ها، زنانی هستند که با قدرت و مهارت، این کلیشه‌ها را در هم می‌شکنند.

«زینب زارع»، متولد سال ۱۳۵۲ در رشت، مسیر زندگی‌اش را نه با تحصیلات آکادمیک، بلکه با تجربه و نیاز خانواده تعریف کرده است. او که در عین کار به سختی موفق به اخذ دیپلم شده، توضیح می‌دهد که نداشتن سواد شغلی در زمان مناسب، او را به سمت مشاغلی سوق داد که «در دسترس‌تر» به نظر می‌رسیدند.

او در مورد انگیزه خود می‌گوید: «از اولش شاید علاقه بوده که این کارو انتخاب کردم. بعد مقدارش هم، مشکلات زندگی بوده که چون آن زمان تحصیلات آکادمیک نداشتم، فکر کردم رانندگی بهترین شغل برایم هست، از همین رو وارد این مسیر شدم و رانندگی رو انتخاب کردم.»

نقطه عطف ورود او به حمل و نقل سنگین، شرایط همسرش بود که به دلیل فلج شدن پا، نیازمند حمایت مالی بود.

 او که ابتدا در کنار همسرش در حمل بار فعالیت می‌کرد، سرانجام خود به راننده اصلی تبدیل شد. ده سال فعالیت در حوزه حمل و نقل، شامل دو سال کار مسافری و سابقه کار در معدن، نشان از تعهد او به این حرفه دارد.

او می‌گوید: «سابقه خانوادگی خاصی  در این حوزه نداشتیم. اینطور نبود که پدر یا برادرم در این زمینه فعال باشند. اما همسرم به دلیل شغلش زیاد با ماشین سروکار داشت. ما با هم بارهای مختلفی را جابه‌جا می‌کردیم و همین همراهی و کار کردن با ماشین در آن دوران، کم‌کم علاقه را در من پرورش داد تا به سمتش بیایم.»

تضاد نگاه جامعه: از فیلم‌برداری تا تحسین

در مواجهه با نگاه جامعه، زارع تجربه‌ای دوگانه را روایت می‌کند. از یک سو، او با کنجکاوی و گاهی حیرت روبرو می‌شود: «خیلی‌ها فیلم می‌گیرند، خیلی‌ها هم جلو می‌آیند می‌نشینند و نگاه می‌کنند، هم صحبت می‌شوند، خیلی‌ها هم رانندگی من را دوست دارند. اولش شاید استرس بگیرند ولی بعد می‌دانند که دیگه جا افتادم و  واقعاً تشویقم می‌کنند»

از سوی دیگر، تحسین عملی رانندگان همکارش، مهر تأییدی بر مهارت اوست.

 او با افتخار به این موضوع اشاره می‌کند که همکاران مردش، به دلیل آرامش و مهارت رانندگی او، با خیال راحت در طول مسیر استراحت می‌کنند؛ نکته‌ای که اغلب در مورد رانندگان مرد کمتر اتفاق می‌افتد.

او میگوید: «به نظر من، خیلی از این برچسب‌ها را که این شکل مردانه و یا زنانه است، باید رها کنیم. اگر کسی بگوید این شغل برای خانم‌ها نیست، من قبول ندارم. حدود ۶ سال است که راننده هستم و مسیرهای بسیاری را پیموده‌ام. اصلاً به این فکر نمی‌کنم که از این شغل بیرون بروم»

و ادامه می‌دهد:« این شغل بسیار سخت است. اگر زنی می‌خواهد وارد این حرفه شود و به شدت علاقه دارد، شاید بهتر باشد به عنوان شغل دوم این شغل را در نظر بگیرد و نه به صورت تمام‌وقت. خود من که الان سه سال و نیم است تماماً در این حرفه هستم، سختی‌اش را به جان خریده‌ام. به هر حال، من کاملاً با این حرفه آشنا شده‌ام و هرگز به ترک آن فکر نکرده‌ام. این شغل برای من مناسب است، چون کاملاً به آن مسلطم و وقتی پشت فرمان می‌نشینم، دیگر نگران اتفاقات پیش رو نیستم؛ به خودم اعتماد دارم.»

سختی‌های صنفی و رویای بیمه کامل

علیرغم علاقه شدید به جاده و آرامشی که در آن پیدا می‌کند، چالش‌های اقتصادی و صنفی سایه سنگینی بر این عشق افکنده است.

در جایی که شرکت‌های حمل و نقل خصوصی با استخدام دو راننده برای یک ماشین، سودآوری بیشتری دارند، وضعیت دستمزد رانندگان قراردادی چندان مطلوب نیست.

 او به حقوق ثابت پایین خود اشاره می‌کند و تأکید می‌نماید که درآمدهای ناچیزروزانه (مانند مبالغ ۵۰۰ هزار تا یک میلیون تومانی در مقایسه با حقوق اصلی)، فشار زیادی را به رانندگان وارد می‌کند. اما بزرگترین دغدغه خانم زارع، بیمه است.

او در این رابطه می‌گوید: « واقعاً حقوقی که می‌گیریم، کفافمون رو نمی‌دهد. چهار میلیون و خوردی هزینه بیمه است که باید خودم پرداخت کنم که کسر این ازحقوق عملا هزینه زیادی است.»

در بسته نهادهای دولتی

خانم زارع در تلاش برای ثبات بیشتر شغلی، درخواست‌هایی را نیز به نهادهای دولتی ارائه کرده است. اما تجربه او در این مسیر، نمونه‌ای از چالش‌های ساختاری پیش روی زنان در مشاغل سنتی است.

 او می‌گوید: «من برای راهداری درخواست داده بودم، ولی گفتند نیروی جوان مدنظر است و به طور کلی خانم قبول نمی‌کنیم.» این پاسخ، تلویحاً نشان می‌دهد که ساختارهای اداری و دولتی هنوز در پذیرش کامل توانمندی زنان در این حوزه مردد هستند.

زینب زارع به عنوان یک بانوی راننده، تنها خواهان یک چیز است: احترام به حرفه و بیمه پایدار.

او معتقد است: «کسی که بخواهد کسی را استخدام کند، نباید نگاهی جنسیتی به فردی که استخدام میکند داشته باشد و تنها باید مهارت فرد دغدغه او باشد. مرد و زن فرقی ندارند. باید درست کار کنند»

شاید داستان او تلنگری باشد به مسئولین صنعت حمل و نقل که مهارت، عشق و تعهد، فارغ از جنسیت، شایسته حمایت و برابری در حقوق و مزایا، به‌ویژه در بخش بیمه، است.